De os vergeten

Levensmotto

Heb jij er één? Ik tot kort eigenlijk niet. Een levensmotto. “Pluk de dag”, “Een dag niet gelachen is een dag niet geleefd” en nog talloze van dergelijke tegeltjeswijsheden. Aan mij niet besteedt, maar toen kreeg ik als opdracht in mijn creatieve dagboek om mijn levensmotto op te schrijven en deze te decoreren. Moest ik alsnog voor de bijl.

Mijn laatste opdracht voor de opleiding kwam al snel naar boven: leer leven met een vraag. Een vraag maakt dat je openstaat terwijl een antwoord juist afsluit. Stel jezelf een vraag en zie wat er gebeurd. Neem de vraag mee zonder hem bewust te beantwoorden.

En warempel: de vraag komt bij de tekenopdracht spontaan naar voren en ik besef me dat mijn vraag eigenlijk wel een mooi alternatief levensmotto is. En tijdens het decoreren van mijn motto/vraag blijkt de ingegeven decoratie het zoveelste antwoord te zijn!

En wat is mijn levensmotto vanaf nu dan wel: 

 

Wat is Zen?

Zelf nog geen levensmotto? Denk eens aan een vraag en ervaar de creativiteit die het oplevert!

Bomen

Ik kan het me nog als de dag van gister herinneren: die overweldigende indruk toen ik voor het eerst in een tropisch regenwoud rondliep. De bomen waren zo'n indrukwekkend groot. Tezamen met het bijna oorverdovende geluid van de insecten gaf dit een gevoel van totale eenheid: dit bos, alle bomen, planten en beesten te samen is één groot levend wezen.

Deze indruk komt weer bij me naar boven als ik Jung's “De mens en zijn Symbolen” lees. Stenen en bomen. Dat zijn de eerste twee symbolen die me raken en een betekenis voor me hebben. De boom staat (o.a.) symbool voor persoonlijke ontwikkeling, groei en aarding.

Toeval dat deze ervaring in het regenwoud samenviel met voor mij het begin van mijn huidige pad met meditatie en dit blog? Zal Jung gelijk hebben dat daar in het regenwoud mijn onbewuste tot me sprak?

Stenen

Mijn gedachten gaan terug naar een strand in Spanje. Ik vond de mooie ronde, gladde stenen zo mooi. Ik was erdoor geïntrigeerd en kon het niet laten er drie te mee te nemen in mijn rugzak.

Ik lees Jung's “De mens en zijn symbolen”. “Veel mensen kunnen het niet laten stenen van een beetje ongewone kleur of vorm op te rapen en te bewaren zonder te weten, waarom ze dit doen”. Hé, that's me!

Volgens Jung: Het Zelf wordt gesymboliseerd in de vorm van een steen. De steen symboliseert de eenvoudigste en diepste ervaring van iets eeuwigs. Religies gebruiken stenen om God aan te duiden, we plaatsen stenen op een graf, we hebben de 'steen der wijzen'. 

Dieren hebben hun intuïtie en instinct. Vogels vliegen de wereld rond op hun interne kompas. Zalmen weten hun paaigronden moeiteloos te vinden. En ik? Ik raap op intuïtie stenen, zonder te weten waarom eigenlijk maar waarschijnlijk met een goede reden. Net zoals al die dieren veel op intuïtie doen.

 

Ergernis

Na lang twijfelen besluit ik toch maar vandaag naar de yogales in de sportschool te gaan. Waarom die twijfel: omdat ik me tijdens deze yogales aan van alles en nog wat erger! Goede reden om niet te gaan zou ik zeggen en gewoon morgen een andere les te volgen. Aan de andere kant: ik besef maar al te goed dat de ergernissen bij mezelf zitten en dat ik mezelf makkelijker kan veranderen dan de zaken waaraan ik me erger. Je voelt hem wellicht al aankomen: ik besluit toch lekker te gaan en de confrontatie met mijn ergernissen aan te gaan. 

Nu kan die les met zo'n instelling natuurlijk alleen nog maar meevallen en dat deed het dan ook. Ik zie al snel de dingen waaraan ik me de laatste keer ergerde voorbij komen, maar ik zie meteen in dat die ergernis vooral een gebrek aan focus richting mezelf is. Door me meer op mezelf te richten verdwijnen al die ergernissen als sneeuw voor de zon.

Dat was weer een waardevolle zenles, die yogales van vandaag!

Het innerlijke en het uiterlijke

Na wat geborrel en gesis spuit het water ineens anderhalve meter omhoog uit een miniatuur IJslands landschap. De geprojecteerde beelden van IJsland op de achtergrond spelen rustig door. Even plotseling als de fontein opkwam verdwijnt deze ook weer.

Even voor de duidelijkheid: ik bevind me in een sauna. Ja, inderdaad in een sauna met een miniatuur IJslands landschap, een geiser op schaal met op de achtergrond een film. Het sprak me meteen aan en wilde deze sauna in: even heerlijk verbinden met de krachten van de natuur. Maar oh oh oh, wat viel dat tegen.

Waar ik met meditatie, yoga en in zekere mate ook met een bezoekje aan de sauna me even kan richten op het innerlijke, werd ik op deze manier met al het spektakel om me heen weer ruw in de dagelijkse wereld geplaatst met continue afleidingen van telefoon, reclames en nu dus film en spektakel. Inderdaad: alles gericht op het uiterlijke van het dagelijks leven en te weinig het innerlijke.

Deze sauna was voor mij even tot een pretpark verworden. Maar niet gewanhoopt: er waren nog genoeg andere sauna's waar ik me weer heerlijk op het innerlijke kon richten.

Op hete kolen zitten

Als je zit dan zit je. Het klinkt zo lekker eenvoudig. Maar ik besef me sinds kort dat ik wel zat tijdens het mediteren maar eigenlijk vooral zat … te wachten. Wachten tot het weer voorbij zou zijn. Wachten totdat ik weer iets anders zou kunnen doen. Ik zat eigenlijk altijd op hete kolen zonder te beseffen hoe heet dit kolen nu eigenlijk waren.

Tijdens mijn laatste stilteweek ben ik bewust geworden van de temperatuur van mijn kussentje en heb ik geleerd gewoon te zitten in plaats van te zitten wachten. En ik leerde vooral dat ik heel vaak op hete kolen zit. Ik zit op die hete kolen in de auto om zo snel mogelijk thuis te komen, ik zit op hete kolen als ik eet, ik zit op hete kolen als ik in een vergadering zit.

Mijn kolen zijn flink afgekoeld sinds mijn stilteweek, maar ik zal eerlijk toegeven: helemaal koud zijn ze nu ook nog niet. We oefenen verder!

Fragment uit het schilderij De verkeerde wereld (1559) van Pieter Brueghel

Husky

Soms blijft een opmerking gewoon je bij en komt later in een andere context weer terug. De opmerking bij een huskytocht in het noorden van Finland:”De huskies zullen vandaag niet zo hard rennen, want het is slechts -5 C. Ze rennen het hardste bij -10 tot -20 C”.

Een paar weken later loop ik op een zonnige dag te ploeteren in de sneeuw in het zuiden van Frankrijk. De rugzak is te zwaar, ik zak te diep weg in de natte sneeuw, ik loop maar te zweten en het wil allemaal voor geen meter. Natuurlijk, ik weet ondertussen wel dat ik vooral tegen mezelf loop te vechten. Dan komt de opmerking bovendrijven en kan ik weer glimlachen: eigenlijk ben ik ook net een husky. Ik doe het gewoon niet zo goed bij deze temperaturen net boven nul!

Gelukkig is niets wisselvalliger dan het weer in de bergen. Een paar uur later bevonden we ons in een sneeuwstorm. Je voelt het wellicht al aankomen: met de wind gierend om me heen was deze husky helemaal in zijn element!

Trots

Willen

Eigenlijk wil ik gewoon teveel. In willekeurige volgorde: ik wil veel op vakantie, ik wil een tekenles volgen, ik wil tijd besteden aan mijn grote liefde, ik wil tijd besteden aan Guppy en de kat, ik wil de Zen lessen volgen en de Zen opleiding volgen, ik wil spelletjes op mijn telefoon spelen, ik wil twee keer per dag mediteren, ik wil wielrennen, ik wil yoga, ik wil klimmen, ik wil, ik wil, ik wil.

En het ergste: naast al dat willen moet ik ook gewoon nog. Begrijp me niet verkeerd, veel dingen die moeten, wil ik ook wel, maar het is toch net wat anders: ik moet werken, ik moet douchen, ik moet slapen, ik moet eten, ik moet reizen naar mijn werk, ik moet, ik moet, ik moet.

Het enige probleem is eigenlijk dat er maar 24 uur in een dag zitten en 7 dagen in en een week en dan past bovenstaande net niet. Er blijft niets anders over dan keuzes maken. En hoe leuk ik het ook vind om blogjes te schrijven (oh ja, dat wilde ik ook nog), soms gaat het even niet en dat is ook prima!

Fouten maken

Hoe een losse opmerking zoveel teweeg kan brengen. Rients Ritskes vroeg me, waarschijnlijk gewoon vanuit interesse, of ik de hartsoetra al uit mijn hoofd kende. Ik kon nog net netjes nee uitbrengen maar in mezelf dacht ik vol ergernis: moet dat dan? Wat denkt die man wel... Waarom is dat nodig? Wat brengt mij dat verder?

Nou wat het me verder bracht kwam ik al snel achter! Afgezien van de weerstand die ik tegen de vraag had, merkte ik ook vrij snel waarom ik de soetra maar braaf van het papiertje bleef lezen: bang om fouten te maken. Stel je voor dat ik er één vreemde klank naast zou zitten. Wat zouden die andere mensen wel niet van me denken? 

Maar ja, ik besefte ook wel dat ik ook nooit had leren lopen zonder een paar keer flink op mijn bek gegaan te zijn. Dus tijdens de stilteweek met drie hartsoetra's per dag heb ik heerlijk continue geprobeerd de soetra uit mijn hoofd te reciteren. Het is me nooit gelukt, maar ik kwam wel veel verder dan ik dacht.

Trouwens: niemand die me vreemd heeft aangekeken als ik er weer een keer totaal naast zat te zingen, dus daar hoefde ik eigenlijk ook niet bang voor te zijn. Fouten maken mag blijkbaar!

Verspilling

En op een gegeven moment kan ik het gewoon niet langer meer aanhoren: al die verspilling om me heen. Als ik de laatste tijd zit te mediteren hoor ik alleen maar verspilling: de verwarming die aanslaat terwijl ik bijna naar bed ga, de harde schijf van de laptop die ik vergeten ben uit te zetten, de koelkast, die eigenlijk altijd aanslaat en dus vervangen moet worden door een energiezuiniger exemplaar, de afwasmachine die vertelt dat hij klaar is en die ik eigenlijk al had moeten uitzetten voordat ik ging mediteren. 

En op een gegeven moment kan ik die verspilling dus niet langer aanhoren en spring in van mijn kussen om een einde te maken aan de verspilling. Lager die verwarming, uit die laptop en afwasmachine. Na deze actie ga ik snel weer terug naar mijn kussen en kan ik eindelijk rustig verder mediteren.

Natuurlijk, natuurlijk. Ik weet het ook wel. Mijn meditatie is juist bedoeld om hier eens goed naar te kijken en me bewust van te worden. Om te realiseren dat de verspilling in mijn hoofd zit en dat de verwarming slechts tikt, de laptop slechts ratelt, de afwasmachine slechts piept en de koelkast slechts bromt. Dat is wat mijn oren horen, de rest zijn de projecties van mijn geest.

Maar op een gegeven moment is het ook gewoon even te veel en doe ik er wat aan. En dat mag ook en is zoals het is!

Een weekje meditatie in haiku

Een hoofd vol vragen

antwoorden komen er niet

Stilte doet zijn werk

Geen grote bubbel

Geen gelukzalig gevoel

Het is stil in mij

Stilte mag er zijn

Twee helften vloeien samen

Druk zijn kan altijd

De kettingzaag loeit

De stilte ruw verbroken

een echo van de storm

Een mooi zwart kussen

vol met witte katharen

Wie zit er vaker?

Na noeste arbeid

De zentuin ligt er strak bij

het eerste blad valt

Tafel van negen

En ineens op de laatste dag van mijn stilteretraite moet ik aan de tafel van 9 denken. Zal wel komen omdat Guppy daar mee bezig was. Ik bedacht ineens een makkelijk trucje: de som van de uitkomst is altijd 9! Ga zelf maar na. Dat helpt Guppy vast om deze lastige tafel snel te leren.

Tot nu lijkt het allemaal nog wel mee te vallen als ik hier tijdens een meditatie aan denk: Gewoon de gedachte weer loslaten en terug naar de ademhaling. Maar na zo veel meditatie de hele week, zoveel stilte, bedacht ik me of ik dit ook echt kon bewijzen. Tsja, je haalt je zomaar iets in je hoofd. Dus daar ging ik: Stel Y*9 = AB= A*10 +B. Nu wil ik bewijzen dat A+B=9. Nou daar gaat ie dan: Y*9=10*Y-Y = 10*(Y-1) + 10 -Y (Voor Y < 11 natuurlijk). Dus A = Y-1 en B = 10-Y. Dus A+B = Y-1+10-Y=9. Q.E.D (quod erat demonstrandum) zeggen we dan als echte wiskundige! 

Kun je me nog volgen? Nou, ik helaas wel... Ik ging weer snel terug naar mijn ademhaling.

Kramp

Wellicht dat je pas na een massage echt kan voelen hoe ontspannen je lijf kan zijn. Hoe ontspannen je er van te voren ook in denkt te stappen, de masseur weet toch altijd feilloos die paar krampplekjes bloot te leggen en na afloop ben je nog meer ontspannen.

Dit is een beetje het gevoel wat ik van afgelopen weken overhoud. Er gaan maar 24 uur in een dag en die hele leuke vrouw in mijn leven had ook wat tijd nodig. En dat ging even ten koste van het mediteren. De laatste paar weken heb ik dit weer kunnen oppakken en alles een plaats gegeven in mijn leven. Het is mooi te zien wat meer mediteren me toch weer brengt.

Kleine ergernissen, gehaast zijn, stress. Het hinderde me niet echt allemaal en het was niet heel veel, maar nu lijkt dit alles net nog iets meer langs me heen te glijden. Net als massage ontspanning voor het lichaam is, is meditatie de ontspanning voor mijn brein. Al die kleine dingetjes die de hele dag stroef lopen, blijken niets meer dan krampjes in mijn hersenen te zijn!

Vele hemels boven de zevende

Leuk! Naar de film. Van te voren kijk ik even naar wat recensies. Vijf sterren in de eerste krant: een lovende recensie over een kunstwerkje. Twee sterren in de volgende krant: een net niet vernietigende recensie over een film die een mooi boek tot oneliners reduceert.

Benieuwd en vol zin ga ik naar de film en geniet. Ik zie het kunstwerkje met geweldig mooie beelden, het mooie verhaal hoe cru het leven kan zijn en een dramatische wending. Maar ja, als je er eenmaal op gaat letten: inderdaad, veel scènes worden wel met een oneliner beëindigd.

Wat zeggen we nu over die recensies? Wie had er gelijk? Ik had gelukkig niet de ballast van de voorkennis van het boek en kon er onbevangen naar kijken. Van ieder standpunt is wel iets te zeggen. Bij mij overheerste het gevoel van de eerste recensie maar dat kan na het lezen van het boek zomaar weer verandert zijn. Alles is niet zo zwart-wit zoals men ons graag doet geloven.

Handtekening

Het huiswerk van de laatste zenles voor de kerstvakantie: 1000 keer je handtekening zetten. De eerste reactie is van: "Wat heb ik fout gedaan voor dit strafwerk?"

Dit ebde tijdens de vakantie zelf nog een beetje na. Nee, dat ga ik echt niet doen. Wat is het nut hiervan? Ik voel de weerstand, ik voel de strijd.

En toch doe ik het. Soms moet je vertrouwen hebben in de opdracht en de lerares, soms moet je je open stellen voor het nieuwe. en het pad maar begaan. Soms wellicht beiden om het dan toch maar te gaan doen dus daar gaan we dan maar! Vijf A4'tjes later heb ik de 1000 gehaald, ja ja zeer nauwkeurig geteld! (Wat zegt dat nu weer over me?).

En wat het me geleerd heeft? Naast het voelen van die weerstand voor een opdracht, realiseerde ik me bij iedere laatste handtekening op een pagina dat deze als een echte handtekening voelt, een handtekening waarmee ik mijn goedkeuring voor iets geef, de handtekening waar ik echt achterstaat en die met overtuiging op het papier wordt gezet. Moet ik nu dus concluderen dat ik pas vijf handtekeningen gezet heb en er nog 995 te gaan heb?

Oost West Zeist best

Een stukje geschreven voor het Zeistermagazine:

Een greep uit het assortiment van de nieuwe Kramer & van Doorn boekhandel: drie boeken over Ikigai, titels als “Dingen die je alleen ziet als je er tijd voor hebt”, en “Vaarwel spullen: minder bezit, meer geluk” over Japans minimalisme. Met al deze Oosterse wijsheden waan ik me meer in een boekhandel in de zusterstad Yamada in Japan dan in Zeist. Er is duidelijk vraag naar en het verkoopt goed.

De Kramer & van Doorn uitlopend, struikel ik bijna over de renovatiewerkzaamheden van de Slotlaan. Het centrum van Zeist vernieuwt! Geïnspireerd door de Oosterse wijsheden mijmer ik over verandering. Met de tegeltjeswijsheid “Vroeger was alles beter” kunnen we niet heel veel in het huidige nu. Natuurlijk, een paar jaar geleden was het aanbod in het centrum van Zeist een stuk breder. De Free record shop, de V&D, elektronicazaak Klein, de Kijkshop: helaas het is niet meer. Maar zoals altijd: tijden veranderen. We vinden het allemaal heerlijk om thuis te winkelen bij bol.com en dat heeft zijn weerslag op het straatbeeld als we ons beeldscherm weer neerklappen en in de echte wereld belanden. 

In Zeist zien we de Oosterse wijsheden niet alleen op papier maar ook in praktijk gebracht. De leegte van de verlaten winkels herbergt potentie. De boekhandel achter mij is hier het levende bewijs van. Na bijna 25 jaar op de 1e Hogeweg vertoefd te hebben, is deze nu gevestigd in een groot, licht pand: een prachtige winkel, zoals ze het zelf terecht zeggen. Maar ook de uitbreiding van de C’est Bon en de vele lunch- en koffiezaakjes laat zien dat Zeist zeker meer dan levend is. De gemeente heeft dat ook begrepen met de grootschalige renovatie van de Slotlaan en het Emmaplein. 

Aangekomen op dat Emmaplein, kijk ik vol verbazing naar de bomen voor de Albert Heijn: nooit geweten dat die mooie Japanse tempelbomen ook in Zeist te vinden waren? Voor iets bijzonders hoef je soms niet heel de wereld rond te reizen. Maar ja, niet alles uit Japan is positief: wat stinken die ginkgo vruchten als ze in de herfst liggen te rotten op de grond. Maar zoals met wel meer in het leven: de eerste indruk is niet altijd de goede. Binnenin deze stinkende vrucht is de ginkgo noot te vinden waaraan verschillende geneeskundige krachten worden toegewezen. Niet slecht voor zo'n stinkende vrucht op de grond in het centrum van Zeist.

Mijn maag begint ondertussen te rommelen en ik besluit een absolute heerlijkheid uit Japan te kopen: Sushi. Mijn lievelingseten! Altijd smullen, waar je het ook koopt en dat kan op verrassend veel plekken in Zeist. Toegegeven, voor de lekkerste sushi moet je toch echt naar Japan.

Ik vervolg mijn route naar nog stukje Japan in Zeist. Op de Wilhelminalaan, boven in Villa Silva huist de zendo van Bettina Zevenbergen van Zen.nl. Zendo? In gewoon Nederlands een meditatieruimte. De ruimte is op zijn Japans strak ingericht om juist even geen afleiding te hebben van alle impulsen die de hele dag om onze aandacht schreeuwen. Even tijd om de aandacht naar binnen te richten. Zenmeditatie is voor mij te vergelijken met mentale fitness. Niet alleen het lichaam maar ook de hersenen soepel houden. Soepel voor alle veranderingen die om ons heen gebeuren. Niet verstarren in het verleden maar vol vertrouwen open staan voor de toekomst en de nieuwe mogelijkheden die zich aanbieden. Inderdaad, precies zoals in Zeist nu gebeurt.

Foto: Bettina Zevenbergen

 

Guppy

Wat een raar idee ineens om zo met zijn tweeën te eten. Het is bijna stil en sereen. Op de één of andere manier mis ik de reuring van Guppy. Als ze er wel is, is het gedoe en nu is het gedoe een gemis. En dat is eigenlijk best bijzonder. 

Een paar maanden geleden was het de grote drempel voor me om over te stappen: Guppy voor het eerst ontmoeten. Een jaar daarvoor schrok het idee van een Guppy om me heen me helemaal af, maar ik had al wel bedacht dat bij de juiste vrouw dit ook wel goed zou komen. Onwennig liep ik die drempel van de kamer over die ik al zo vaak overgegaan was. Het klikte vanaf het eerste moment.

Zo aan het einde van de kerstvakantie blijkt dan ineens wat voor een proces zich sindsdien heeft afgespeeld, vooral door een paar dagen dag en nacht (vooral 's ochtends veel te vroeg) met Guppy op te trekken. Ineens even een flits van: ik mis hier iemand. Het raakt me.